Porez na dohodak građana: Kako je kod nas, a kako u svetu?
Porez na dohodak građana predstavlja ključni segment poreskog sistema Republike Srbije, regulisan Zakonom o porezu na dohodak građana. Složenost ovog oblika oporezivanja izaziva zbunjenost kako među nerezidentima, tako i među rezidentima. Da bismo bolje shvatili njegovo funkcionisanje, korisno je poređenje sa sistemima oporezivanja u drugim delovima sveta.
Globalni, cedularni i mešoviti načini oporezivanja:
- Globalni sistem oporezivanja (SAD, Kanada, Australija):
- Svi prihodi poreskog obveznika podležu oporezivanju.
- Progresivne stope poreza.
- Uzima u obzir ekonomsku snagu poreskog obveznika, uključujući lične i porodične okolnosti.
- Cedularni sistem oporezivanja (Kongo, Burkina Faso):
- Svaki deo dohotka se oporezuje zasebno.
- Primena proporcionalnih stopa poreza.
- Analitički i objektivni pristup, fokusiran na pojedinačnu ekonomsku snagu.
- Mešoviti sistem oporezivanja (Srbija, Čile):
- Kombinacija cedularnog i globalnog sistema.
- Cedularno oporezivanje se primenjuje osnovno, sa globalnim kao korekcijom za visoke dohodke.
Alternativni načini oporezivanja:
- Dualni porez na dohodak (Danska, Finska, Austrija, itd.):
- Kombinacija progresivnog oporezivanja prihoda od rada i jedinstvenog oporezivanja prihoda od kapitala.
- Proporcionalni porez na dohodak (Estonija, Letonija, Litvanija, itd.):
- Velika poreska oslobođenja praćena primenom proporcionalne stope za sve vrste dohotka.
- Negativni porez na dohodak:
- Poreski kredit od strane države, ideja razvijena od strane Miltona Friedmana u SAD.
Porezna mapa i sistem u Srbiji:
U Srbiji je u upotrebi mešoviti sistem, koji u osnovi primenjuje cedularno oporezivanje, sa godišnjim porezom na dohodak kao korekcijom. Porez na dohodak se deli na sedam cedula, a plaćanje se vrši na tri načina: po odbitku, na osnovu rešenja poreskog organa, ili samooporezivanjem.
Važni linkovi za dodatne informacije:
Zaključak: Porez na dohodak u Srbiji je multifacetalan i dinamičan, sa redovnim izmenama i dopunama zakona radi stvaranja povoljnog okruženja za investicije i ekonomski rast. Razumevanje osnove i korekcije ovog poreza je presudno za sve poreske obveznike, a naše stručno osoblje je spremno da vam pruži potrebnu podršku i pojasni sve nedoumice.
