Osnivač – obaveze fizičkog lica osnivača

Jedno od vrlo čestih pitanja sa kojim se susrećemo u praksi odnosi se na osnivače privrednih društava, osnivače koji se javljaju kao fizička lica, i koje su to njihove obaveze po osnivanju tj. po uspisu u nadležni registar.

Odgovor na ovo pitanje u mnogo ne zavisi od samog osnivača, odnosno od uloge koju on ima u toj firmi, da li je samo osnivač koji nije ni po kom osnovu angažovan i da li je po nekom osnovu osiguran.

Kada govorimo o obavezama osnivača, člana privrednog društva imamo u vidu odredbe Zakona o porezu na dohodak građana, Zakona o obaveznom socijalnom osiguranju kao i Zakona o  penzijskom i invalidskom osiguranju.

Osnivač privrednog društva može biti angažovan u radu privrednog društva ili biti samo osnivač. Postoje razni oblici angažovanja osnivača u privrednom duštvu, što je posebna tema kojom ćemo se u narednom periodu zanimati, a sada pravimo osvrt na osnivače privrednih društava kao fizičkih lica koja nisu ni pokom osnovu angažovana u društvu čiji su osnivač. Vrlo često se u praksi susrećemo sa nerazmevanjem obaveza koje proističu za osnivača fizičko lice koji je u nadležnom registru upisan i kao direkor, odnosno ne shvatanjem da jedan od ova dva oblika znači angažovanje u privrednom subjektu.

Ovo je regulisano za fizičko lice – osnivača privrednog društva (koje nije zasnovalo radni odnos u tom privrednom društvu), koje lice je kao osiguranik obavezno osigurano prema zakonima kojima se uređuje sistem obaveznog socijalnog osiguranja, obračunavaju se i plaćaju doprinosi za obavezno socijalno osiguranje (doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje, a ako nije osigurano po drugom osnovu i doprinos za zdravstveno osiguranje).

Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje u  člana 6. tačka 1)   propisano je da je obveznik doprinosa osiguranik i poslodavac ili isplatilac prihoda, na čiji teret se plaća doprinos.

Takođe, dredbom člana 6. tačka 3) Zakona o doprinosima propisano je da je osiguranik fizičko lice obavezno osigurano prema zakonima koji uređuju sistem obaveznog socijalnog osiguranja.

U člana 6. tačka 15) Zakona o doprinosima, osnivač, odnosno član privrednog društva je osiguranik – fizičko lice bez obzira da li je sa privrednim društvom zasnovalo radni odnos. Pod radom se, pored radnog odnosa, podrazumeva i predstavljanje i zastupanje privrednog društva na osnovu upisa u registar nadležne organizacije.

                  Osnovica doprinosa za osnivače, odnosno članove privrednog društva je najmanje najniža mesečna osnovica iz člana 37. ovog zakona Doprinose za osnivača, odnosno člana privrednog društva obračunava i plaća privredno društvo čiji je član, i ovi doprinosi padaju na teret rashoda privrednog društva. Najniža mesečna osnovica doprinosa, koja je u primeni od 1.01.2023. do 31.12.2023. godine, iznosi 35.025 dinara.

Stopa doprinosa je 24%.

Poreska prijava po osnovu koje se vrši plaćanje obaveza za osnivača naziva se PP OD-O, a rok za njeno podnošenje i plaćanje obaveza koje proizilaze iz nje je svaki 15. u mesecu, za prethodni mesec.

Za sva Vaša pitanja, u vezi sa ovom i drugim temama naš tim Vam stoji na raspolaganju.